Van perfectionisme en controle naar persoonlijk leiderschap en overgave: wat laat jij nog niet los?

Wat je van huis uit leerde over macht, controle en psychologische veiligheid

Wat doe jij als je voelt dat je jezelf verliest? In de snelheid van het leven, in het zoeken naar controle, in het zorgen voor alles om je heen? Misschien pas je je aan, zet je een tandje bij, probeer je grip te krijgen op alles wat beweegt, zodat je niet uit verbinding raakt. Je gaat harder werken, trekt je terug, slikt je woorden in of neemt verantwoordelijkheid die eigenlijk niet van jou is, maar wel vertrouwd voelt. En ergens, diep vanbinnen, vraagt iets: waar ben jij gebleven?

Je kunt veel over jezelf weten. Je hebt onderzocht, gespiegeld, nagedacht. Maar zodra het spannend wordt, komt er iets ouds in beweging. Iets dat niet bedacht is, maar geleefd. Je lichaam is al vertrokken voordat je hoofd het doorheeft. Je schiet in actie, trekt je terug, grijpt naar controle of maakt je onzichtbaar. Wat je hoofd begrijpt, heeft je buik nog niet verwerkt. Wat je hart verlangt, raakt ondergesneeuwd onder het tempo van je denken. Psychodynamische therapie helpt je af te stemmen op wie je nu bent, niet op wie je moest zijn. Zodat hoofd, hart en buik weer mogen samenwerken. Niet vanuit overleving, maar vanuit afstemming en aanwezigheid.

Wat je ooit leerde, leeft voort in je lijf

De manier waarop je vandaag reageert op spanning, nabijheid of kritiek, is diep verweven met hoe je bent opgegroeid. Misschien leerde je dat voelen onhandig was, dat ruimte innemen gevaarlijk was, of dat jij verantwoordelijk was voor de sfeer in huis. Je ontwikkelde overlevingsintelligentie: je werd de helper, de verantwoordelijke, de stille kracht. Niet omdat het bij je paste, maar omdat het nodig was om verbonden te blijven met je omgeving.

Die patronen leven voort in je lichaam. In je schouders, je ademhaling, je alertheid. In hoe je zorgt, of juist terughoudt. Tot je opmerkt: ik ben niet meer dat kind. En ik hoef me niet meer zo te gedragen. En dat inzicht opent ruimte voor iets nieuws.

Van toen naar nu: hoe oude machtsverhoudingen nog steeds meespelen

Macht lijkt iets groots. Maar het ontstaat juist in het kleine. In je gezin van herkomst. In wie beslissingen nam, wie invloed had, wie ruimte kreeg. Misschien groeide je op in een omgeving waarin duidelijk was wie het laatste woord had. Waar jij je aanpaste aan de sfeer, of op eieren liep om geen spanning te veroorzaken. Of in een huis waarin niemand je echt zag of begrensde, waardoor je leerde jezelf te reguleren, veel te vroeg. Of misschien mocht je je juist wel uitspreken, en ervaarde je macht als iets veiligs en opbouwends. Ook dat vormt hoe je nu omgaat met macht, ruimte en invloed.

Je leerde macht kennen via blikken, stiltes, toonhoogtes. Je voelde waar je moest inschikken, waar je iets kon zeggen en waar je je beter kon verstoppen. Het zat in wie werd geloofd, wie werd uitgelachen, wie werd genegeerd. Dat alles vormt je innerlijke blauwdruk. Die bepaalt hoe jij je vandaag verhoudt tot macht, verantwoordelijkheid en ruimte innemen.

Je overtuigingen over wie jij moet zijn om respect te krijgen of conflict te vermijden, zijn vaak diepgeworteld. Ze bepalen of je spreekt of zwijgt, leidt of volgt. Wat ooit hielp om erbij te horen, belemmert nu je verbinding, met anderen en met jezelf.

Hoe macht zich laat zien in gedrag en perfectionisme

Soms zie je het terug in perfectionisme. Misschien ben je iemand geworden die uitblinkt in prestaties, die gezag wil uitstralen, en daarom alles tot in de details regisseert: je woorden, je kleding, je houding. Je weet wat werkt, je weet hoe het moet. Maar wat drijft je werkelijk? Wat heb je geleerd over invloed, kwetsbaarheid en controle? En wie mocht jij zijn vóór je leerde wat er van je werd verwacht? En hoe voelt dat in je lijf, dat beheersen, dat streven? Wat houd je vast, zodat jij overeind kunt blijven, ook als het eigenlijk niet meer past?

Of misschien ben je iemand die alles rationaliseert. Je bent scherp, to the point, zonder ruimte voor emotie. Omdat het overzicht biedt. Omdat het werkt. Omdat het veiliger voelt dan voelen. Maar kom je nog in contact met wat er in je leeft, onder de woorden, voorbij het denken? Of is er een wereld in jou die al te lang geen ruimte heeft gekregen en zachtjes op de deur begint te kloppen?

Macht zit niet alleen in gedrag, maar ook in je binnenwereld. Kun je ruimte innemen zonder schuld? Invloed hebben zonder te overschreeuwen? Of beweeg je liever eromheen, of er bovenop? Misschien zie je het zelfs in je fantasieën, in je verlangen naar controle of juist overgave. Niet omdat dat fout is, maar omdat het iets vertelt. Over je behoefte aan veiligheid. Aan gezien worden. Aan ergens mogen zijn, zonder maskers.

Pas als je durft te voelen wat je al die tijd hebt gereguleerd, kun je iets nieuws toelaten. Macht hoeft niet langer iets te zijn dat je ontwijkt of overdreven inzet. Het kan iets worden waar je op rust. Iets dat stevig is, zonder hard te zijn. Iets dat niet meer je overleving voedt, maar je waarheid draagt.

Persoonlijk leiderschap vraagt bezieling, niet alleen strategie

Leiderschap gaat niet over controle. Het gaat over aanwezigheid. Over blijven waar je vroeger weg ging. Over spreken waar je ooit zweeg. Over vertragen als alles in je wil versnellen. Persoonlijk leiderschap vraagt geen perfectie, maar eerlijkheid. En het vraagt de moed om gelijkmoedig te blijven, om te blijven staan in het midden van alles wat beweegt, zonder je te laten overspoelen of verkrampen. Gelijkmoedigheid is niet het uitschakelen van emotie, maar het vermogen om te voelen zonder weg te glijden. Het vraagt dat je aanwezig kunt blijven bij wat je raakt, zonder je kern te verliezen. Juist door niet direct te handelen, maar te blijven, ontstaat er ruimte voor een diepere afstemming. Een stevigheid van binnenuit. Dat is waar persoonlijk leiderschap begint, niet in weten, maar in belichamen.

Het gaat niet over sterker zijn, maar over waarachtigheid. Over ruimte maken voor wat in jou leeft, ook als dat ongemakkelijk is. Echte bezieling zit niet in grootsheid, maar in echtheid. In dat ene moment waarop je voelt: dit ben ik, en ik blijf.

Het lichaam is de plek waar alles samenkomt

Je lijf weet vaak eerder dan je hoofd dat er iets wringt. Het vertelt je via spanning, stilte, snellere adem. In een buik die samentrekt bij een verzoek dat niet klopt. In je hart dat sneller klopt bij confrontatie. In het gevoel na een gesprek waarin je iets hebt ingeslikt. Je lichaam vraagt geen analyse. Het vraagt om aandacht. Om vertraging. Om jouw aanwezigheid. Om terug te keren naar jezelf.

Transformatie begint niet met snappen, maar met blijven. Niet met oplossen, maar met toelaten. Precies daar, waar het nog schuurt of onzeker voelt, ontstaat ruimte. Voor beweging van binnenuit. Op jouw ritme.

Thuiskomen begint met jezelf weer meenemen

Thuiskomen is niet groots of spectaculair. Het is stil. Het is een zachte beweging terug naar wat je lang hebt buitengesloten. Je grens. Je stem. Je zachtheid. Niet om het perfect te doen, maar om er weer te mogen zijn.

Bij Kardelen Guidance begeleid ik mensen die hun binnenwereld willen bewonen. Niet alleen met hun hoofd, maar ook met hun hart en lijf. In hun relaties. In hun werk. In hun dagelijks leven. Zodat jij weer de ruimte kunt bewonen die van jou is. Niet groter dan nodig. Niet kleiner dan je bent. Maar precies op jouw plek.