Over jezelf kiezen

(en hoe dat vaak pas lukt wanneer je jezelf een tijdlang kwijt bent geweest)

Wat ik in sessies steeds opnieuw zie en eerlijk gezegd ook in mijn eigen proces herken, is dat mensen zelden vastlopen op de grote gebeurtenissen. Die momenten zijn vaak zichtbaar, duidelijk, bijna logisch.

Wat mensen uit balans haalt, gebeurt meestal in veel kleinere, bijna onzichtbare momenten.
Momenten waarin je jezelf nét een beetje verlaat.

Een ja terwijl je hele binnenkant al nee zei.
Een gesprek waarin je bleef meedoen terwijl je innerlijk al opstond.
Een grens die je voelde, maar niet volgde omdat de sfeer anders zou veranderen.

Op dat moment lijkt het klein.
Maar later voel je dat er iets in jou is verschoven.

Het gezin waarin je opgroeide vormt je eerste blauwdruk

Ongeacht afkomst, cultuur of achtergrond

Of je bent opgegroeid in een Turks, Nederlands, Marokkaans, Surinaams, gemengd, religieus, traditioneel of heel modern gezin: ieder systeem heeft z’n eigen regels. Vaak worden die niet uitgesproken, maar je voelt ze wel.

Je leert daar:

– hoe spanning werd gedragen of juist vermeden
– welke emoties ruimte kregen en welke je beter klein kon houden
– wie de ruimte innam en wie zich aanpaste
– welke rol jou rust of veiligheid gaf
– hoe harmonie werd bewaakt
– wanneer je je terug moest trekken
– wanneer je juist mee moest bewegen

Zonder dat je het doorhad, paste je je aan aan wat daar nodig was.
Misschien werd je degene die spanning opvangt, of degene die altijd luistert, die de rust bewaakt, die voelt wat anderen nodig hebben nog voordat ze iets zeggen.

En hoewel je nu volwassen bent, lopen die reflexen soms nog steeds met je mee.
In relaties.
Op je werk.
In vriendschappen.
En vooral op momenten waarop iets in jou geraakt wordt.

Veel mensen noemen dit karakter.
Maar vaak is het een oude rol die ooit noodzakelijk was.

Je lichaam voelt je grens eerder dan je gedachten

Het eerste signaal is bijna nooit subtiel:

Een lichte druk in je borst.
Je schouders die omhoog kruipen.
Een ademhaling die stokt.
Een blik die je wegdraait.
Een zucht die je inhoudt.

Je lichaam vertelt je precies wat er gebeurt.
Alleen wanneer je iets met dat gevoel moet doen, komt het oude systeem om de hoek kijken. sneller dan je gedachten kunnen volgen.

Die oude ongeschreven regels:

“Hou het rustig.”
“Maak het niet te moeilijk.”
“Laat de ander voorgaan.”
“Niet te veel ruimte innemen.”

En zonder dat je het doorhebt, schuif je jezelf weg.
Later vraag je je af waarom je niets zei.
Waarom je bleef.
Waarom je over je gevoel heen stapte.

Omdat je systeem terugviel op wat ooit werkte.

Waar mensen écht moe van worden

is niet het leven zelf, maar het steeds opnieuw voorbijgaan aan zichzelf

Uitputting ontstaat bijna nooit ineens.
Het zit in al die kleine momenten waarop je jezelf overslaat:

– emoties wegdrukken om de sfeer te bewaren
– spanning dragen die eigenlijk niet van jou is
– ruimte geven terwijl je die zelf nodig had
– begrip tonen terwijl je juist grenzen nodig had
– verantwoordelijkheid pakken die niet van jou hoort te zijn
– keuzes maken vanuit gewoonte in plaats van behoefte

Al die kleine momenten stapelen zich op.
Tot je lichaam zegt:
“Nu is het genoeg.”

De vraag die echt iets opent

is niet:
“Wie ging over mijn grens?”

maar:
“Op welk moment verloor ik mezelf vandaag?”

Dat moment zit vaak in:

– die ene ja die niet klopte
– dat gesprek dat langer duurde dan goed voelde
– een stilte die je opvulde uit reflex
– een behoefte die je wegduwde
– een gevoel dat je parkeerde omdat er “geen tijd” voor was

Dat zijn de momenten waarop je jezelf verlaat.
Zacht, bijna onzichtbaar,  maar je lichaam herkent het altijd.

Jezelf kiezen voelt niet hard

Het voelt eerder als ruimte maken in jezelf

De eerste keren voelt het misschien vreemd of onwennig.
Alsof je woorden gebruikt die je nog aan het oefenen bent.
Maar zodra je bij jezelf blijft, gebeurt er iets wat je lichaam meteen herkent:

Je adem verdiept.
Je schouders zakken.
Je hoofd wordt helderder.

Jezelf kiezen betekent niet dat je anderen buitensluit.
Het betekent dat je jezelf niet langer buitensluit.
Dat je een keuze maakt vanuit de volwassene die je nu bent, in plaats van een reflex uit het verleden.

Soms klinkt dat als een grens.
Soms als stilte.
Soms als eerlijkheid.
Soms als een stap terug.
Soms als een stap vooruit.

Het voelt niet als strijd.
Het voelt als thuiskomen.

Een persoonlijke noot: over grenzen die pas later binnenkomen

Laatst had ik zo’n moment dat klein begon, maar toch iets in mij raakte.
Iemand schoof langzaam over mijn grens heen.
Ik bleef staan waar ik stond, ik voelde wat van mij was — en toch merkte ik hoe hardnekkig het werd doorgeduwd.
Alsof de ander bleef zoeken naar een opening die ik niet wilde geven.

In het moment hield ik mezelf staande.
Ik voelde duidelijk dat het niet klopte.
Maar er zat ook iets ouds in mij dat automatisch rustig bleef, harmonie bewaakte, wilde voorkomen dat het zou escaleren.

Eenmaal thuis landde het pas echt.
Toen mijn lichaam rustiger werd, voelde ik waarom het zo raakte:
het ging niet alleen om de grens van nu,
het triggerde ook dat oude stuk dat ooit leerde: “eerst de ander, dan jij.”

De volgende dag ben ik het gesprek aangegaan.
En ook daar zag ik weer een oud patroon:
ik begon mezelf te over-uitleggen.
Veel te veel woorden, te veel verzachting, te veel nuance.
Terwijl het eigenlijk ging om iets heel eenvoudigs:
mijn grens was geraakt.

Maar deze keer zag ik het terwijl ik erin zat.
Ik voelde mijn voeten, mijn adem zakte, mijn stem werd rustiger.
En vanuit die plek kon ik alsnog helder zeggen wat er gezegd moest worden, zonder mezelf te verliezen.

Voor mij is dit groei:
niet perfect reageren, maar bewuster worden van wat er in je gebeurt,
en dan nét een andere keuze maken.
Dat is thuiskomen in kleine stappen.

Psychodynamische therapie bij Kardelen Guidance

Een plek om weer thuis te komen bij jezelf

In onze sessies:

– kijken we naar waar jij jezelf kwijtraakt
– onderzoeken we oude reflexen die nog steeds actief zijn
– luisteren we naar wat je lichaam je probeert te vertellen
– oefenen we met grenzen voelen én volgen
– ontrafelen we patronen uit jouw gezin en achtergrond
– bouw je stap voor stap aan een leven dat klopt bij wie jij werkelijk bent

Warm.
Veilig.
Menselijk.
In jouw tempo.

Je hoeft dit niet alleen te dragen.

Psychodynamische therapie in Amsterdam: voor mensen die weer bij zichzelf willen thuiskomen.